Program autorski: "Przezwyciężanie trudności na zajęciach wyrównywania wiedzy w klasach I-III"

Wstęp

         Wśród szerokiej populacji dzieci, można dość często spotkać uczniów, którzy miewają różnorakie problemy przystosowawcze do środowiska szkolnego i wymagań programowych. Są to dzieci, u których badania wskazują na istnienie dysharmonii rozwojowych i zaburzeń, przy prawidłowo rozwiniętych funkcjach intelektualnych. Tempo ich rozwoju jest niejednakowe w różnych zakresach. Pod jednym względem może wyprzedzać rówieśników (np. w rozwoju mowy, myślenia), pod innym pozostawać w tyle (np. w rozwoju ruchowym) albo być na poziomie normy.
           Ucząc się razem ze swoimi rówieśnikami wielu z nich już od klas młodszych szkoły podstawowej przejawia różnorodne trudności w elementarnej nauce szkolnej. Wprawdzie potrafią one prawidłowo myśleć, logicznie rozumować i wnioskować, lecz z racji gorzej rozwijających się niektórych sfer swego mózgu, wykazują obniżenie poziomu analizy i syntezy oraz pamięci wzrokowej, słuchowej czy kinetyczno - ruchowej, którym często towarzyszą zaburzenia orientacji przestrzennej, procesów lateralizacji i wady wymowy.
          Dzieci  o opóźnionym czy zaburzonym spostrzeganiu wzrokowym nie mają wady wzroku, widzą dobrze, ale na skutek trudności w analizie  i syntezie nie potrafią interpretować liter, uchwycić ich kształtu, mylą litery, cyfry głównie kształtopodobne. Czytają po literze, monotonnie, wolno. Często zniekształcają sens czytanego wyrazu, przestawiając litery czy wyrazy. Z zaburzeniami spostrzegania wzrokowego wiąże  się słabsza pamięć wzrokowa. Dlatego dzieci wolniej zapamiętują kształt liter. Trudno wyeliminować u nich utrwalone błędy i nawyki.  Dzieci z zaburzoną percepcją słuchową również nie mają wady słuchu, słyszą dobrze, ale nie różnicują usłyszanych dźwięków. Mają trudności ze słuchową analizą i syntezą wyrazów. Posiadają słabszą pamięć słuchową. Potrzebują dodatkowych powtórzeń, wyjaśnień. W pisaniu ze słuchu nie honorują  zasad pisowni orograficznej, popełniają błędy interpunkcyjne, opuszczają bądź dodają litery. U dzieci dyslektycznych strona graficzna pisma jest wysoce niezadowalająca. Pismo jest brzydkie, litery zniekształcone, źle rozmieszczone. Dzieci piszą bardzo wolno, nie nadążają za tempem pisania
w klasie.
            Dłużej utrzymujący się taki stan rzeczy bardzo często wyzwala u ucznia brak zainteresowania nauką i niechęć do niej. Spada wiara w jego możliwości, wzrasta sytuacja lękowa. Uwidacznia się coraz większa rozbieżność między zadaniami i wymaganiami otoczenia a subiektywnymi możliwościami dziecka.
            Rozpoznawanie i usuwanie bieżących trudności w uczeniu się to jedno
z podstawowych zadań współczesnej szkoły. Udzielenie tym uczniom  pomocy w postaci dodatkowych zajęć  już od pierwszych dni nauki  nie tylko daje im szansę na  lepszy start w szkole i przyszły szkolny sukces dziecka, ale jest obowiązkiem każdego nauczyciela i rodzica.

CELE:

          Zasadniczym celem pracy z dziećmi mającymi trudności w nauce jest umożliwienie im przede wszystkim opanowania podstawowych umiejętności czytania, pisania i liczenia. Przywrócenie wiary we własne możliwości oraz systematyczne usprawnianie zaburzonych procesów psychomotorycznych poprzez:

Treści

I  Ćwiczenia kształtujące zaburzoną sprawność manualną:

II Ćwiczenia kształtujące spostrzeżenia wzrokowe, orientację przestrzenną:

III Ćwiczenia kształtujące percepcję słuchową:

IV  Ćwiczenia kształtujące koordynację wzrokowo- słuchową:

V. Ćwiczenia kształtujące spostrzeżenia wzrokowo-słuchowe:

X. Samokształcenie:

Procedury osiągania celów

      Program „Przezwyciężanie trudności” na zajęciach wyrównywania wiedzy w nauce czytania, pisania i liczenia powstał dla  I etapu kształcenia klas I -  III. Realizacja niniejszego programu uwzględnia podstawowe zasady pedagogiczne:

        Odpowiednie zorganizowanie zajęć wyrównywania wiedzy, zastosowanie właściwych metod i form pracy dostosowanych do możliwości dzieci z zaburzeniami różnorodnych funkcji stwarza szansę na wykonywanie z sukcesem czynności dotychczas nieosiągalnych. Jedną z metod godnych polecenia jest metoda opierająca się na analizie sylabowo – głoskowej wyrazu  w powiązaniu z  budową literową. Wskazane są też metody ćwiczeń, gier dydaktycznych oraz treningowe rozwijanie szybkości i bezbłędności czytania, pisania i liczenia.

        Spośród form pracy dominować powinna praca indywidualna jednolita i zróżnicowana. Wskazane są też formy pracy grupowej, które dają uczniowi poczucie bezpieczeństwa, sprzyjają interakcjom uczeń – uczeń i dają okazję do uczenia się wzajemnie od siebie.

        Realizacja programu „Przezwyciężanie trudności” na zajęciach wyrównywania wiedzy w klasach I-III wymaga szerokiej gamy środków dydaktycznych: obrazków, rebusów, krzyżówek, napisów, historyjek obrazkowych, loteryjek, przestawianek, kart domino, wielu różnorodnych programów multimedialnych oraz innych, dostępnych pomocy naukowych. Program zakłada nie tyko wyrównywanie braków wiedzy, nabywanie umiejętności, ale rozwijanie sfery emocjonalno-motywacyjnej, pozytywne nastawienie do wymagań oraz chęć przezwyciężania trudności.

Ewaluacja

Chcąc dowiedzieć się czy program ma pozytywny wpływ na wyniki  ucznia, czy  w toku zajęć uczniowie zdobywają nowe umiejętności konieczna jest ewaluacja. W tym celu po upływie roku pracy posłużę się arkuszem podsumowującym pracę z dzieckiem, który jest wskazówką do dalszej pracy,a jednocześnie  uzupełnieniem mojego warsztatu pracy.

W rubrykach: „tak” - „bez zmian” - „nie” wstawiam we właściwym miejscu „+”.

            W oparciu o uzyskane wyniki ewaluacji należy wszystkim uczestnikom zajęć zredagować ocenę opisową, która zarówno im jak i nauczycielowi wyznaczy dalsze kierunki pracy.

 Opracowanie: mgr Lucjan Miciuk

Pozostałe referaty
 

Powrót na stronę główną