Lublin, dn.3 kwietnia 2001 r.
Zajęcia Warsztatowe
»
Wstęp
»
Samopoznanie
-
Ćwiczenie 1: Zwierzęta
- Ćwiczenie
2: Jestem kimś, kto...
- Ćwiczenie
3: Mapa asertywności
»
Asertywność
- Ćwiczenie
4: Trening asertywności
- Ćwiczenie
5: Asertywne reagowanie na krytykę
»
Literatura
Autor/Prowadzący:
mgr Lucjan Miciuk
»
W s t ę p
Kontakty interpersonalne stwarzają młodemu
człowiekowi szansę na zaspokojenie ważnych potrzeb psychicznych oraz na
zdobycie doświadczeń i umiejętności, będących przygotowaniem do
funkcjonowania w dorosłym życiu. Od jakości tych doświadczeń zależy
często jak potoczy się jego dalsze życie, w jakim kierunku rozwinie się
jego osobowość.
W toku wzajemnych interakcji, wspólnych działań i
pokonywania kryzysów uczymy się potrzebnych nam umiejętności. Poczucie
własnej tożsamości, znajomość swoich mocnych i słabych stron oraz wiara
we własne możliwości stanowią fundament, na którym można budować
poczucie sprawstwa. Okres dorastania to okres intensyfikacji
zainteresowania sobą, samodoskonaleniem, ustalaniem granic własnej
niezależności i odpowiedzialności. Silnemu pragnieniu zmiany siebie i
swoich relacji z otoczeniem rzadko jednak towarzyszy znajomość
skutecznych sposobów działania. Kierowanie własnym rozwojem wymaga
realistycznych celów i umiejętności przekładania ich na programy
działania.
O sukcesie dziecka w szkole decyduje nie tylko biegła umiejętność
czytania, czy dobra znajomość faktów, ile jego cechy emocjonalne i
społeczne. Dzieci powinny nauczyć się odróżniać od siebie zachowania w
stylu agresywnym, biernym i asertywnym. Jedyną skuteczną postawą jest
„Ja” (pewny). „Ja” wie czego chce i nie boi się oto prosić. Mówi to co
czuje w taki sposób, że inni go słuchają. Wie, że nie zawsze
może mieć wszystko na czym mu zależy, ale wie również, że najlepszą
drogą, aby dużo osiągnąć jest współpraca z innymi.
Aby żyć musimy się spierać , dowodzić swych racji, pomagać, ostrzegać,
sprawować przywództwo, kochać, tworzyć, uczyć się i doznawać
sprawiedliwości.
Zadania ogólne szkoły
Nauczyciele winni dążyć do wszechstronnego rozwoju ucznia jako
nadrzędnego celu pracy edukacyjnej. Edukacja szkolna polega na
harmonijnej realizacji przez nauczycieli zadań w zakresie nauczania,
kształcenia umiejętności i wychowania. Zadania te stanowią wzajemnie
uzupełniające się i równoważne wymiary pracy każdego nauczyciela.
» Szkoła w zakresie nauczania, co stanowi jej zadanie
specyficzne, zapewnia uczniom w
szczególności:
1. |
Naukę poprawnego i
swobodnego wypowiadania się, pisania i czytania ze zrozumieniem.
|
2. |
Poznawanie wymaganych
pojęć i zdobywanie rzetelnej wiedzy na poziomie umożliwiającym
co najmniej kontynuację nauki na następnym etapie kształcenia.
|
3. |
Dochodzenie do
rozumienia, a nie tylko do pamięciowego opanowania
przekazywanych treści.
|
4. |
Rozwijanie zdolności
dostrzegania różnego rodzaju związków i zależności
(przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, czasowych i
przestrzennych itp.).
|
5. |
Rozwijanie zdolności
myślenia analitycznego i syntetycznego.
|
6. |
Traktowanie wiadomości przedmiotowych, stanowiących wartość
poznawczą sama w sobie, w sposób integralny, prowadzący do
lepszego rozumienia świata, ludzi i siebie.
|
7. |
Poznawanie zasad
rozwoju osobowego i życia społecznego.
|
8. |
Poznawanie dziedzictwa
kultury narodowej postrzeganej w perspektywie kultury
europejskiej.
|
»
W szkole
uczniowie winni kształcić swoje umiejętności wykorzystywania zdobywanej
wiedzy, aby w ten sposób lepiej przygotować się do pracy w warunkach
współczesnego świata. Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania
następujących umiejętności:
1. |
Planowania
organizowania i oceniania własnego uczenia się, przyjmowania
coraz większej odpowiedzialności za własną naukę.
|
2. |
Skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach, prezentacji
własnego punktu widzenia i brania pod uwagę poglądów innych
ludzi, poprawnego posługiwania się językiem ojczystym,
przygotowania do publicznych wystąpień.
|
3. |
Efektywnego współdziałania w zespole i pracy w grupie, budowania
więzi międzyludzkich, podejmowania indywidualnych i grupowych
decyzji, skutecznego działania.
|
4. |
Rozwiązywania
problemów w twórczy sposób.
|
5. |
Poszukiwania,
porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł oraz
efektywnego posługiwania się technologią informacyjną.
|
6. |
Odnoszenia do praktyki zdobytej wiedzy oraz tworzenia
potrzebnych doświadczeń i nawyków.
|
7. |
Rozwoju sprawności
umysłowych oraz osobistych zainteresowań.
|
8. |
Przyswajania sobie
metod i technik negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów i
problemów społecznych.
|
»
Nauczyciele w
swojej pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki rodziców,
winni zmierzać do tego, aby uczniowie w szczególności:
1. |
Znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego
(w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym,
estetycznym, moralnym, duchowym).
|
2. |
Rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na
poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie.
|
3. |
Mieli
świadomość życiowej użyteczności zarówno poszczególnych
przedmiotów szkolnych, jak i całej edukacji na danym etapie.
|
4. |
Stawali
się coraz bardziej samodzielni w dążeniu do dobra własnego oraz
włączeniu z dobrem innych, odpowiedzialność za siebie i
odpowiedzialność za innych, wolność własną z wolnością innych.
|
5. |
Poszukiwali, odkrywali i dążyli na drodze rzetelnej pracy do
osiągnięcia wielkich celów życiowych i wartości ważnych dla
odnalezienia własnego miejsca w świecie.
|
6. |
Uczyli
się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego
oraz przygotowywali się do życia w rodzinie, w społeczności
lokalnej i w państwie w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i
kształtowania postaw patriotycznych.
|
7. |
Przygotowywali się do
rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i
hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się.
|
8. |
Kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętność słuchania
innych i rozumienia ich poglądów; umieli współdziałać i
współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli i uczniów.
|
Hierarchia potrzeb człowieka wg. A. Masłowa
(psychologia humanistyczna)
(1-poziom najniższy, %- poziom najwyższy)
poziom |
potrzeby |
cechy sytuacji odpowiadające potrzebom |
1. samorealizacji |
- rozwijania swojego potencjału,
zdolności, talentów,
zainteresowań |
- osiągnięcia
- możliwości rozwoju
zainteresowań
- akceptacja dla kreatywności
- dostrzeganie zintegrowanych
celowych działań
- wiara w siebie
|
2. uznania |
-
uznanie we własnych oczach
i oczach innych
- potrzeba prestiżu, znaczenia,
- potrzeba niezależności |
- samodzielność myślenia i
działania,
- sprawiedliwość nagradzania
- zachęcanie do próśb
|
3. przynależności |
- uzyskiwania aprobaty,
akceptacji, miłości, przyjaźni
- potrzeba tożsamości |
- przyjazny rodzaj nadzoru
- pozytywny klimat emocjonalny
- poczucie więzi
|
4. bezpieczeństwa |
- stabilizacji
- stałości
- bezpieczeństwa
|
-
bezpieczeństwo fizyczne
- pewna przewidywalność sytuacji |
5. fizjologiczny |
-
pożywienia, snu, powietrza,
wypoczynku, ruchu, ciszy |
- higiena pracy umysłowej,
możliwość relaksu, fizyczny
wymiar warunków pracy:
przestrzeń, nagłośnienie, świeże
powietrze itp.
|
[
Powrót do początku strony
]
Samopoznanie
Ćwiczenie 1:
Zwierzęta
1. |
Narysuj na kartce zwierzę,
które wg. Ciebie najlepiej symbolizuje Twoje cechy charakteru
|
2. |
Patrząc na wykonany
rysunek wpisz trzy cechy, które kojarzą Ci się z tym zwierzęciem
|
3. |
Odgadnij, kto wg Ciebie
jest autorem tego rysunku
|
4. |
Właściciel komentuje
wpisane pod zwierzęciem cechy: pasują do niego, czy nie, czy o
nich myślał wykonując rysunek |
[
Powrót do początku strony
]
Ćwiczenie 2:
Jestem kimś, kto...
»
Wybierz i zaznacz krzyżykiem po dwa
stwierdzenia na „tak” i na „nie”
TAK NIE
----------------------------------------------------------------------------------------
1.
Lubi małe dzieci
2. Uważnie słucha innych
3. Chętnie się śmieje
4. Dużo czasu poświęca nauce
5. Lubi oglądać telewizję
6. Ma jasno wytyczone cele
7. Zwykle pomaga innym w kłopotach
8. Ma określony pogląd na alkohol
narkotyki
9. Lubi spędzać czas w grupie
rówieśniczej
10.
Ma odwagę powiedzieć, że myśli inaczej
11.
Często krzyczy na innych
12.
Ma zaufanie do swojego nauczyciela
13.
Może porozmawiać z rodzicami na
każdy temat
14.
Reaguje impulsywnie na wszystko,
co się dzieje dookoła
15.
Umie przyznać się do błędu i
przeprosić
16.
Słucha muzyki młodzieżowej
17.
Jest tolerancyjny
18.
Dużo czyta
19.
Nie dba o swoje zdrowie
20. Lubi robić na przekór innym
»
Odczytaj głośno zaznaczone
stwierdzenia, krótko wyjaśnij ich znaczenie dla siebie.
[
Powrót do początku strony
]
Ćwiczenie 3:
Mapa asertywności
»
Odpowiedz na pytania zgodnie ze swoją
opinią o sobie zakreśl odpowiedź „tak” lub "nie"
I. Obrona swoich praw w sytuacjach społecznych.
tak - nie - raczej tak - raczej nie
1. |
Czy zdarza
Ci się kupić jakąś rzecz, na którą właściwie nie masz
ochoty, tylko dlatego, że trudno Ci było odmówić sprzedawcy? |
|
|
2. |
Czy wahasz
się przed zwróceniem towaru do sklepu, nawet jeśli jest on
wadliwy i nieużyteczny |
|
|
3. |
Jeżeli
ktoś rozmawia głośno podczas filmu, sztuki teatralnej lub
koncertu, czy prosisz go, aby był cicho? |
|
|
4. |
Jeżeli
ktoś potrąca lub stuka w Twoje krzesło w kinie, teatrze
itd., czy prosisz tę osobę, aby przestała? |
|
|
5. |
Jeżeli
przeszkadza Ci, gdy ktoś pali papierosa blisko Ciebie, czy
potrafisz to powiedzieć? |
|
|
6. |
Jeżeli
sprzedawca niesłusznie obsługuje przed Tobą kogoś, kto
przyszedł do sklepu po Tobie, czy zwracasz głośno uwagę na
tę sytuację? |
|
|
7. |
W
przypadku jakieś niedogodności lub awarii w Twoim
mieszkaniu, czy nalegasz, aby odpowiedni pracownik
administracji dokonał należącej do jego obowiązków naprawy |
|
|
8. |
Jeżeli
taksówkarz, któremu płacisz za kurs, traktuje wbrew Twoim
intencjom należną Ci resztę jako napiwek, czy upominasz się
o swoje pieniądze (nawet, jeśli to nieduża suma)? |
|
|
II. Obrona swoich praw w kontaktach osobistych.
tak - nie - raczej tak - raczej nie
III. Inicjatywa i kontakty towarzyskie.
tak - nie - raczej tak - raczej nie
IV. Oceny - wyrażanie i przyjmowanie krytyki i pochwał.
tak - nie - raczej tak - raczej nie
V. Wyrażanie próśb.
tak - nie - raczej tak - raczej nie
VI. Wyrażanie uczuć.
tak - nie - raczej tak - raczej nie
24. |
Czy potrafisz być otwarty i szczery w wyrażaniu ciepła,
sympatii, zaangażowania wobec mężczyzn? |
|
|
25. |
Czy potrafisz być otwarty i szczery w wyrażaniu
niezadowolenia i złości wobec mężczyzn? |
|
|
26. |
Czy potrafisz być otwarty i szczery w wyrażaniu ciepła,
sympatii, zaangażowania wobec kobiet? |
|
|
27. |
Czy potrafisz być otwarty i szczery w wyrażaniu
niezadowolenia i złości wobec kobiet? |
|
|
28. |
Czy często zdarza Ci się unikać pewnych ludzi lub sytuacji z
obawy przed własnym zakłopotaniem? |
|
|
29. |
 t color="#000080" size="4">
Jeżeli rozmawiając z kimś uświadomisz sobie, że masz
odmienne zdanie, czy zwykle decydujesz się wyrazić swój
pogląd? |
|
31. |
Czy często unikasz wypowiadania Twojej prawdziwej opinii na
jakiś temat z obawy, aby Twój rozmówca nie nabrał o Tobie
niekorzystnego wyobrażenia? |
|
|
32. |
Czy często przeżywasz taką sytuacje, że inni atakują Twoje
zdanie, a Ty masz kłopot z jego obroną? |
|
|
33. |
Czy masz zwyczaj reagować niepokojem i napięciem, gdy Twój
rozmówca ma odrębne zdanie od Twojego? |
|
|
|
VIII. Wystąpienia publiczne.
tak - nie - raczej tak - raczej nie
IX. Kontakt z autorytetem.
tak - nie - raczej tak - raczej nie
X. Naruszenie cudzego terytorium.
tak - nie - raczej tak - raczej nie
»
Analiza uzyskanych wyników. Dyskusja o obszarach, w których poszczególne
osoby mają trudności w zachowaniu się w sposób asertywny.
[
Powrót do początku strony
]
Czym jest
asertywność?
Asertywność (zachowania asertywne) - to zespół zachowań stosowanych w
relacjach z innymi ludźmi, umożliwiający wyrażanie uczuć, postaw,
pragnień i opinii w sposób otwarty, stanowczy i bezpośredni - co pozwala
na uczciwość wobec siebie i innych, jednocześnie zaś respektujący
uczucia, postawy i opinie partnera.
Zachowania asertywne, w odróżnieniu od uległości i agresywności, nie są
naturalnymi reakcjami człowieka. Należy się ich uczyć. Nieumiejętność
bycia asertywnym w kontaktach międzyludzkich skazuje na agresję
powodującą wstyd i brak akceptacji samego siebie lub uległość
uniemożliwiającą samorealizację, samoakceptację.
Stosowanie technik zachowań asertywnych
umożliwia:
- obronę swoich praw bez uciekania się do agresji
- wyrażanie bez lęku uczuć oraz opinii zarówno pozytywnych, jak i
negatywnych
- przyjmowanie uczuć i ocen innych osób bez nadmiernych emocji
- wyrażanie oraz negocjowanie swoich praw i oczekiwań wobec innych
- racjonalne reagowanie na krytykę i agresję otoczenia
- wyeliminowanie znajomych, którzy dotychczas mogli nami manipulować
Strategie
zachowania asertywnego.
(Typowe sytuacje konfliktowe
oraz sposoby asertywnego,
jak
i nieasertywnego reagowania
na nie.)
1. Zdarta płyta
Efektywna metoda unikania presji otoczenia,
polegająca na konsekwentnym powtarzaniu tego samego argumentu do
momentu, gdy argumenty drugiej strony wyczerpią się.
2. Zasłona dymna
Metoda skuteczna w sytuacji agresji werbalnej
otoczenia. Polega na pozornym akceptowaniu kierowanej pod naszym adresem
krytyki bez kontratakowania partnera. Prowadzi do sytuacji absurdalnej,
w której strona atakowana zgadza się na każdą krytykę, a atakujący
intensyfikując agresję dostrzega absurdalność swoich argumentów.
3. Asertywne uznanie błędu
Metoda przydatna w sytuacji, gdy wina leży po
naszej stronie. Wiąże się z gotowością akceptowania własnych błędów jako
faktu zupełnie naturalnego przy równocześnie występowaniu nadmiernego
poczucia winy. Przykładem mogą być stwierdzenia typu: "Postąpiłem źle,
lecę zaraz to naprawię", "przeoczyłem to, lecz zaraz się tym zajmę".
4. Kompromis
Najbardziej popularna strategia asertywna
umożliwiająca prowadzenie mediacji z partnerem interakcji. Mediacja ma
na celu wypracowanie obustronnych ustępstw.
5. Wypytywanie o strony ujemne
Strategia przydatna w sytuacji podejrzewania
partnera o ukrywanie prawdziwych przyczyn niezadowolenia. Pytania typu:
"Dlaczego sądzisz, że to co robię jest złe?" przyczyniają się do
ujawnienia prawdziwych źródeł konfliktu.
6. Wypytywanie o strony dodatnie
Metoda ta podobnie jak poprzednia strategia
polega na zadawaniu pytań partnerowi interakcji. Pozwala ona uniknąć
nadmiernej presji z jego strony, zmuszając go zarazem do udowodnienia
pozytywnych aspektów czynności, do której wykonania namawiają. Np.: "Co
dobrego jest w narkotykach?", "Dlaczego musimy robić to teraz?", "Co
złego jest w tym, że się jeszcze poczeka?".
Ostatnia scenka ukazuje zastosowanie strategii
mieszanej, aktywnie wykorzystującej wszystkie poznane dotąd sposoby
radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych.
Propozycje przeprowadzenia zajęć w klasie
1. |
Nauczyciel wypisuje na tablicy zapamiętane przez uczniów podczas
projekcji cechy zachowań asertywnych. Ćwiczenie ma na celu
ugruntowanie wiedzy uczniów na ten temat.
Nauczyciel powinien podkreślić, iż "asertywność" nie jest
sposobem na realizowanie własnych interesów kosztem innych
ludzi. Następnie zaś wypisuje i omawia wraz z uczniami
poszczególne strategie zachowań asertywnych.
|
2. |
Nauczyciel dzieli
uczniów na 6-7 niewielkich grup, których zadaniem jest
przygotowanie własnych dialogów w oparciu o jedną z
proponowanych strategii. Każda grupa prezentuje na forum
klasowym swój dialog po czym ma miejsce dyskusja dotycząca
innych możliwych sposobów rozwiązania konfliktu.
|
3. |
W przypadku
zaistnienia w klasie, jakiegoś konfliktu, dotyczącego np.
miejsca, bądź terminu wycieczki, uczniowie wykorzystują
umiejętność "zachowań asertywnych" w celu jego rozwiązania.
Nauczyciel i uczniowie powinni kontrolować przebieg dyskusji,
zwracając szczególną uwagę na nieasertywne zachowania członków
grupy.
|
Uwaga: W powyższym ćwiczeniu nie należy angażować się w
rozwiązywanie konfliktów interpersonalnych!
Literatura:
Osobom pragnącym pogłębić swoją wiedzę na temat
asertywności polecamy książkę Marii Król-Filewskiej "Trening
asertywności", w której można znaleźć zarówno omówienie teoretyczne tego
problemu, jak również przykłady ćwiczeń przydatnych w treningu zachowań
asertywnych.
Osobom pragnącym pogłębić swoją wiedzę na temat
asertywności polecamy książkę Marii Król-Filewskiej "Trening
asertywności", w której można znaleźć zarówno omówienie teoretyczne tego
problemu, jak również przykłady ćwiczeń przydatnych w treningu zachowań
asertywnych.
Zachowanie asertywne
To
bezpośrednie, uczciwe i stanowcze wyrażanie swoich uczuć, opinii, postaw
wobec drugiej osoby, przy jednoczesnym respektowaniu jej praw do
własnych uczuć, opinii i postaw.
Być asertywnym = być fair
» |
Postawa asertywna
opiera się na założeniu, że każdy człowiek ma swoje prawa i
trzeba je szanować.
|
» |
Każdy z
nas jest inny i nie wolno zmuszać osoby pozostającej z nami w
akcie komunikacyjnym do zmiany poglądów czy celów tylko dlatego,
że nam się one nie podobają lub kolidują z naszym.
|
» |
Zachowania asertywne pokazują nasza odrębność, lecz nie atakują
i nie obrażają drugiej osoby. ( np. Jestem w porządku i mam
prawo być sobą. Ty jesteś w porządku i też masz prawo być sobą).
|
» |
Zachowania asertywne mieszczą się pośrodku kontinuum, którego
końcami są agresja (zachowanie agresywne) i uległość (zachowanie
pasywne).
Agresja Asertywność Uległość
* --------------------------- * ------------------------ *
|
» |
Zachowując się asertywnie respektujemy zarówno prawa swoje, jak
i innych. Zachowując się agresywnie respektujemy jedynie prawa
własne, lekceważąc cudze. Gdy jesteśmy ulegli, lekceważymy swoje
prawa, a respektujemy innych.
|
» |
W
zachowaniach asertywnych ważne jest nie tylko to, co mówimy, ale
jak to robimy (wymagany spokój, stanowczość, skoncentrowanie się
na osobie z którą rozmawiamy). |
» |
Zachowanie asertywne stosujemy wtedy, gdy:
- zależy nam na konstruktywnym rozwiązaniu
sytuacji potencjalnie konfliktowej lub
gdy chcemy zachować poczucie własnej
godności
- gdy z jakichś powodów nie chcemy spełnić czyjejś prośby lub żądania, ale
nie chcemy jednocześnie jej obrazić. |
Zachowanie:
» Agresywne
Nasi partnerzy czują się zagrożeni, przestajemy
być lubiani, może dojść do otwartego konfliktu, obie strony narażają się
na poważny stres
» Uległe
Tracimy szacunek dla samego siebie, tracimy
poczucie własnej wartości, blokujemy silne emocje, co może doprowadzić
do powstania w nas chorób psychosomatycznych; zachęcamy innych do
wykorzystywania nas
»
Asertywne
Tracimy sympatię niektórych osób, ponieważ
jesteśmy otwarci i bezpośredni w wyrażaniu uczuć, co nie zawsze jest
łatwe w odbiorze; zyskujemy opinię twardego, zimnego człowieka; odchodzą
od nas ci lidzie, którzy nie mogą zaakceptować takiej postawy
Z zachowaniem asertywnym łączy się pojęcie tzw.
praw asertywnych. Prawa asertywne stanowią o tym, że w każdej sytuacji,
zarówno prywatnej jak i oficjalnej, człowiek ma prawo być traktowany w
sposób nie naruszający jego godności osobistej. Służą obronie naszej
intymności, naszych najbardziej osobistych potrzeb, np. MAM PRAWO:
- mieć własne zdanie
- głośno wyrażać swoje opinie
- popełniać błędy
- być wysłuchanym i traktowanym poważnie
- wybierać sobie samodzielnie przyjaciół
W relacjach asertywnych koncentrować się należy
na zadaniu, które jest do wykonania, a nie na osobach, które je
realizują.
Zachowanie asertywne jest pomysłem na wykorzystanie swoich praw w
kontaktach międzyludzkich, ale tylko do granicy cudzych praw (granica:
Nie czyń drugiemu, co Tobie niemiłe).
Asertywność jest niezwykle istotną umiejętnością
przy opieraniu się próbom nacisku o różnym charakterze (taka postawa
pozwala na mówienie NIE);
» W
polskiej szkole uczniom ciągle jeszcze nie wolno niczego odmawiać;
uczenie się, że trzeba się zgadzać ze wszystkim co proponują inni, a
szczególnie dorośli; takie nawyki przenoszą się na inne instytucje w
których uczeń nie odmawia (a powinien) bo wydaje mu się, że nie wypada
lub wręcz nie potrafi.
Człowiek, który potrafi spokojnie, ale stanowczo
odmówić, jest bezpieczny. Ma wpływ na swoje życie osobiste, świadomie
wybiera i realizuje cele, tj. posiada tzw. wewnętrzny system kontroli
osobistej, który powoduje, że:
- postrzega świat jako przewidywalny z różnymi
związkami przyczynowo skutkowymi
- unika sytuacji, w których byłby zmuszony z rezygnacji
z autonomicznego działania
- ma dość
siły, aby oprzeć się i znieść wszelkie siły nacisku zewnętrznego
- jest
wytrwały na drodze do osiągania celów. podejmuje próby pokonywania
trudności
- wykazuje się zaradnością i wierzy we własne siły.
[
Powrót do początku strony
]
Ćwiczenie 4: Trening asertywności
Lp. |
Sytuacja |
Odpowiedź
agresywna |
Odpowiedź
asertywna |
1. |
Ktoś Ci przerywa, gdy mówisz |
Cicho bądź! |
... |
2. |
Kolega ma problem i prosi Cię o radę.
Trudno ci się ustosunkować do problemu, bo
do końca nie znasz sytuacji. |
Skąd mam wiedzieć co zrobić. Nie
jestem jasnowidzem. |
... |
3. |
Koleżanka bardzo chce pożyczyć od
Ciebie
książkę, ale nie oddała Ci już dwóch. |
No dobrze, ale pamiętaj, żebyś
oddała. |
... |
4. |
Dyrektor zarzuca ci, że nie wywiązałeś
się z
obowiązków, a to nie jest prawdą. |
Dlaczego wszystko co złe widzi Pan
tylko u mnie? |
... |
5. |
Twój przyjaciel nie odzywa się do
Ciebie. |
Powiedz, o co Ci chodzi? |
... |
[
Powrót do początku strony
]
Ćwiczenie
5: Asertywne
reagowanie na krytykę
Zastanów się w jaki sposób chciałbyś mieć przekazywane informacje
krytyczne o osobach?
Uzupełnij tabelkę:
Jak krytykować? |
Jak przyjmować krytykę? |
§ ................................. |
§ ................................. |
§ ................................. |
§ ................................. |
§ ................................. |
§ ................................. |
Pamiętaj! Przy
formułowaniu ocen unikaj słów: „zawsze”
i „nigdy”.
[
Powrót do początku strony
]
Literatura:
- Małgorzata Jachińska: Scenariusze lekcji
wychowawczych wg. Programu "Żyć skuteczniej".
- Pamela J. Cooper: Sprawne porozumiewanie się; CODN, Warszawa 2000.
- Irena Janeczek, Irmina Hofman-Kołodziejczyk,
Maria Bożena Księżyk: Poradnik dla
wychowawcy klasy, część I; WOM, Częstochowa
1993.
- Irmina Hofman-Kołodziejczyk, Maria Bożena Księżyk:
Poradnik dla wychowawcy klasy, (wydanie
II uzupełnione), część II ; WOM,
Częstochowa 1997.
- Maria Bożena Księżyk: Poradnik dla wychowawcy klasy, część III; WOM,
Częstochowa 1997.
[
Powrót do początku strony
] |