|
Kształcenie zintegrowane "Zintegrowanym klikiem" |
|
Przemiany dokonujące się w polskiej oświacie stawiają nauczycieli wobec konieczności weryfikacji dotychczasowych sposobów pracy oraz poszukiwań nowych, niekonwencjonalnych metod i środków. Edukacja przygotowująca do przyszłości powinna uwzględniać potrzebę wszechstronnego rozwoju emocjonalnego, społecznego, intelektualnego i fizycznego. Dziś chcąc należycie przygotować swych wychowanków do życia w rozwijającym się świecie, szkoła musi wspomagać proces kształcenia technicznymi środkami dydaktycznymi. Umiejętność obsługi komputera jest dzisiaj tak ważna jak umiejętność czytania, pisania czy liczenia. Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że praca nauczyciela w nauczaniu zintegrowanym jest szczególnie odpowiedzialna. Od tego jaki zasób wiadomości, postaw i przekonań zostanie przekazany i osiągnięty przez wychowanków zależy w dużym stopniu ich dalsze powodzenie w szkole i w życiu. Prowadzone nieustannie badania dowiodły, że nauczanie wspomagane komputerem i Internetem pozwala nie tylko rozwijać umiejętności informatyczne, ale przede wszystkim stwarza znakomite warunki dla rozwoju myślenia twórczego uczących się dzieci i oddziaływania na ich osobowość. Przyspiesza i ułatwia nabywanie różnorodnych umiejętności, stanowi bogate źródło informacji, jak również jest nieocenione w diagnozie i terapii pedagogicznej. Edukacja poprzez zabawę stanowi jeden z ważniejszych argumentów dla zastosowań komputera w pracy z małym dzieckiem. Wiele programów realizuje zasadę "bawiąc uczyć" tak efektywnie, że młodsze dzieci nie uświadamiają sobie nawet procesu uczenia się. Coraz większa ilość programów edukacyjnych wzorowanych jest na grach - do poprawnych treści merytorycznych dodaje się kolorowe animacje, dźwięk, wideo, a nawet humor. Wszystko to wyzwala wśród uczniów naturalne zainteresowanie otaczającą rzeczywistością, sprawia, że nauka staje się mniej męcząca, ciekawsza i łatwiejsza. Wprowadzenie komputera do procesu nauczania winno dokonywać się już na etapie kształcenia zintegrowanego. Pomocą w realizacji tego zamierzenia jest program autorski „Zintegrowany klik” – Elementy edukacji informatycznej w klasach I- III.
Autor programu – mgr L. Miciuk,
wieloletni nauczyciel kształcenia zintegrowanego zaproponował w nim
wiele różnorodnych rozwiązań, ułatwiających wszystkim zainteresowanym
stronom, to jest uczniom, nauczycielom i rodzicom naturalne wdrożenie do
procesu nauczania wybranych elementów z edukacji informatycznej.
Zaproponowane w nim treści, ujęte w czterech kategoriach tematycznych: Zaproponowane sugestie wymuszają niejako na nauczycielu dążność do nieustannego wzbogacania posiadanych wiadomości i umiejętności. Uwzględnianie w programie potrzeb i zainteresowań swoich podopiecznych wymusza zakup nowego oprogramowania, znajomości pojawiających się na rynku nowości, a co się z tym wiąże i ich biegłej obsługi. Postęp w tej dziedzinie jest tak wielki, a umysł dziecka tak chłonny, że aby sprostać jego wymaganiom niezbędna jest ustawiczna praca nauczyciela w tym kierunku. Poznanie komputera w stopniu umożliwiającym samodzielne posługiwanie się nim, to jedno z podstawowych zadań programu, stojące przed każdym uczniem, to również wyzwanie dla nauczyciela, który powinien tak pokierować swoim podopiecznym, aby jego chęć, zainteresowanie i zapał umacniały wiary we własne siły, możliwości i umiejętności. Zaproponowane w „Zintegrowanym kliku” przykładowe ośrodki tematyczne oraz scenariusze zajęć doskonale sprawdzają się w praktyce oraz wyzwalają motywację do tworzenia własnych, bardziej dostosowanych do aktualnych potrzeb ucznia i chwili. Zadania i przykłady ćwiczeń pochodzące z życia codziennego, w którym przebywa uczeń, jeszcze bardziej mobilizują do wysiłku i pracy twórczej. Efekty wykonanych prac pobudzają wyobraźnię innych i zachęcają do działania. Dają możliwość zaprezentowania siebie, wykazania się posiadanymi umiejętnościami. Praca z edytorem graficznym typu „Paint” stanowić źródło ciekawych ćwiczeń usprawniających percepcję wzrokową, orientację przestrzenną i sprawność manualną. Dzieci uwielbiają wykonywać samodzielnie czarną kreską rysunki, które po wydruku i ewentualnej wymianie z kolegami należy jak najstaranniej pokolorować. Rysunki 'pod dyktando' świetnie rozwijają orientację przestrzenną, z powodzeniem mogą zastąpić kartkę papieru, kredki i farby, aby posłużyć do wykonania prac plastycznych, kolorowanek, wizytówek, ozdobników graficznych do laurek, zaproszeń itp. Niezwykle angażuje uczniów praca z edytorami. Dzieci mogą tworzyć własne prace i dokumenty, które następnie drukowane i powielane mogą być wykorzystane w dalszych etapach procesu dydaktyczno-wychowawczego, a nawet użyteczne w życiu codziennym. Możliwość samodzielnego zredagowania pracy na komputerze, a co się z tym wiąże - łatwego poprawienia błędów i wprowadzenia zmian w tekście, nadawania mu ciekawej postaci poprzez dobór czcionek, krojów pisma, wprowadzenie rysunków, a następnie możliwość wydrukowania własnej pracy, czy też przekazania jej poprzez sieć lub zapisanej na dyskietce innym osobom sprawia wiele radości i dumy z samodzielnie wykonanej pracy. Zredagowane przez dzieci teksty są zwykle poprawiane przez nie same (samokontrola lub kontrola wzajemna) i często wykorzystywane jako teksty do pisania z pamięci i ze słuchu. Program zawiera w sobie także aspekt wychowawczy. Praca z komputerem stwarza wiele okazji do kształtowania osobowości wychowanków. I tak, uczy wytrwałości, umiejętności samodzielnego podejmowania decyzji i dokonywania właściwych wyborów, a co za tym idzie - samokontroli i samooceny. Wykorzystywanie komputera podczas zajęć nie pozostaje również bez znaczenia dla dyscypliny podczas ich trwania: nie ma potrzeby upominania czy zachęcania któregokolwiek z uczniów do pracy. W przypadku pracy zespołowej pobudza do dyskusji, stawia przed koniecznością wypracowania wspólnych rozwiązań, za które ponosi się zespołową odpowiedzialność. Uczy, systematyzuje, rozwija, uwrażliwia, przypomina, docenia, nagradza, przestrzega, upomina i konsekwentnie wymaga. Wiele edukacyjnych programów komputerowych służących utrwalaniu umiejętności, stymuluje do 'zdrowego' współzawodnictwa poprzez zawartew nich elementy nagradzania i oceny. Zachęca to dzieci do podejmowania wysiłku na nowo w celu osiągnięcia coraz lepszych wyników. Uczy porozumiewania się oraz sprzyja kontaktom międzyludzkim bez barier i uprzedzeń. Umiejętności założenia własnego konta, obsługa poczty elektronicznej, tworzenie stron internetowych stwarzają uczniowi nieograniczone możliwości zaprezentowania się innym, pokazania im tego co już potrafię, umiem. Sieć Internetu wychodzi dzisiaj naprzeciw oczekiwaniom dziecka. W stosunkowo bardzo szybki i prosty sposób przybliża to, co w innych okolicznościach wymagałoby jego wprost nieprawdopodobnego wysiłku, często niemożliwego z różnych powodów do zrealizowania. Zaproponowane w „Zintegrowanym kliku” programy edukacyjne pomagają w sposób łatwy i przyjemny usprawnić proces nauczania. Rozbudzają zainteresowanie nauką czytania i pisania. Ułatwiają poznawanie literek. Łączą naukę trudnych i mało interesujących zasad ortografii z dobrą zabawą. Umożliwiają przeprowadzanie dyktand i dokonywanie ich korekty przez samych uczniów. Multimedialne bajki i inne opowieści oddziaływujące na wyobraźnię dzieci są niezwykle przydatne w doskonaleniu umiejętności czytania ze zrozumieniem, w rozwijaniu dziecięcych wypowiedzi ustnych i wzbogacaniu słownictwa. Często stanowią inspirację do wypowiedzi pisemnych np. twórczych tekstów (układanie dalszego ciągu, innego zakończenia) czy prac plastycznych. Doskonalą technikę rachunkową, kształtują nowe pojęcia, rozwijają samodzielne myślenie na drodze rozwiązywania problemów. Uczą i doskonalą przydatne w życiu umiejętności praktyczne, takie jak odczytywanie godzin na zegarze, dokonywanie obliczeń zegarowych, posługiwanie się kalendarzem czy środkami płatniczymi. Wiele programów edukacyjnych integruje treści z zakresu różnych edukacji. Właściwie zastosowana tu integracja ułatwia ukazywanie rzeczywistości na tle wzajemnych zależności, dzięki czemu tak skonstruowany program stanowi element wiążący treści z poszczególnych edukacji podczas zajęć zintegrowanych. Jako przykład pragnę podać program pod nazwą „Klik uczy liczyć w zielonej szkole”, który w sposób bardzo pomysłowy, a zarazem naturalny łączy treści matematyczne, przyrodnicze i wychowawcze (np. zagadnienia z zakresu ochrony środowiska) zabierając dzieci w atrakcyjną podróż po świecie przyrody, w trakcie której doskonalą swe umiejętności matematyczne. W ramach edukacji muzycznej rozwijają pamięć muzyczną, słuch i poczucie rytmu. Na ekranie monitora tworzą najprostszy zapis nutowy melodii wymyślonych i zagranych przez dzieci. Komputer multimedialny może służyć także jako generator barw i brzmień różnych instrumentów, których tonację i tempo melodii uczeń może zmieniać. Zintegrowanie zawartych w programie treści w jeden wspólny proces dydaktyczno-wychowawczy zapewnia optymalną realizację zamierzonych celów. Ujmuje poznawany problem całościowo. Wyzwala odwoływanie się do wiadomości i umiejętności już posiadanych. Właściwie dobrany program może stanowić też świetne narzędzie do przeprowadzania sprawdzianów, testów kontrolnych, umożliwiających nauczycielowi dokonanie obiektywnej oceny umiejętności uczniów w sposób znacznie mniej stresujący dla dzieci niż tradycyjne klasówki. Niektóre programy jak na przykład „Dyslektyk” są niezwykle skuteczne w terapii pedagogicznej, której celem jest wyrównywanie opóźnień i dysharmonii rozwoju oraz zapobieganie powstawaniu zaburzeń rozwojowych i emocjonalnych. Możliwe jest doskonalenie spostrzegawczości, koncentracji uwagi, pamięci, analizy i syntezy wzrokowej oraz słuchowej. Zestaw multimedialny: CD-ROM, karta muzyczna i wideo, umożliwia ćwiczenia eliminujące wady wymowy. Komputer może stanowić wtedy wzorzec poprawnego artykułowania poszczególnych dźwięków czy poprawnej wymowy określonych wyrazów z jednoczesnym odtwarzaniem na monitorze mimiki twarzy (ust). Obserwacje potwierdzają, iż użycie w terapii pedagogicznej komputera z interesującym dla dziecka oprogramowaniem wyraźnie go ośmiela i aktywizuje, co w połączeniu z właściwie dobranymi pod względem tempa i stopnia trudności ćwiczeniami pozwala każdemu uczniowi odnieść sukces. Takie zapewnienie komfortu psychicznego dziecku przyczynia się do powstania pozytywnej motywacji w czasie uczenia się, a co za tym idzie lepszej koncentracji uwagi, zapamiętywania i myślenia, a w rezultacie zwiększenia efektywności terapii. Warto też zaznaczyć, że każdorazowo praca z komputerem stanowi doskonały sposób na usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej, orientacji przestrzennej i refleksu u uczniów. Nieograniczone bogactwo wiedzy i kompetencji stwarza dostęp do Internetu. Daje możliwość przeprowadzenia interesujących zajęć poświęconych sławnym ludziom i wydarzeniom oraz zagadnieniom z zakresu ekologii i regionalizmu. To dostęp do nowych gier, programów, źródła zainteresowań oraz możliwości zawierania nowych znajomości na odległość, miejsce na zaprezentowanie siebie i wymianę doświadczeń. Możliwość samodzielnego tworzenia i publikowania w sieci własnych stron internetowych to kolejna frajda dla uczniów. „Zintegrowany klik” to wreszcie program zmuszający do przygotowywania materiałów przez samego nauczyciela. Stwarza możliwość wykorzystywania w nim własnych prezentacji multimedialnych, rozbudowywania go o nowe zagadnienia, programy i zainteresowania uczniów. Jest wypełnieniem luki edukacyjnej i propozycją wobec tych, którzy nie podejmą się opracowywania autorskich programów. Jego realizacja to świadomy wybór przez nauczyciela i radość dla ucznia. To przyjazny partner w zmaganiach ze stawianymi zadaniami. To program, który stara się wychodzić naprzeciw oczekiwaniom zarówno ucznia jak i nauczyciela. |
|
|
|
Autor referatu: mgr Lucjan Miciuk |
 |
|
|