Program Klubu Małych Matematyków dla uczniów klas I-III |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wstęp
Zainteresowania i skłonności do rozwiązywania zadań
matematycznych pojawiają się bardzo wcześnie w życiu niektórych dzieci.
Występuje u nich wysoka wydajność pracy w dziedzinie matematyki oraz
mała podatność na zmęczenie w czasie wykonywania zadań. Mózg dzieci
uzdolnionych matematycznie ukierunkowany jest na wyodrębnianie z
otaczającego świata bodźców o charakterze stosunków przestrzennych,
liczbowych oraz symboli matematycznych. W skutek oddziaływania bodźców o
charakterze matematycznym powstają łatwo i szybko skojarzenia nie
wymagające dużego wysiłku i starań. Matematyczny typ umysłowości wg B.
Hornowskiego charakteryzuje się: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
-
szybkim pojmowaniem struktury
zadania i spostrzeganiem materiału matematycznego, - szybką przeróbką
informacji matematycznej, w tym myśleniem logicznym na materiale
liczbowym, przestrzennym oraz -
zdolnością szybkiego i
szerokiego uogólniania stosunków i działań matematycznych, -
długotrwałym przechowywaniem
informacji matematycznych: typowych, charakterystycznych schematów,
rozumowań i |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wszystkie dzieci w klasie uczą
się tego samego, w tym samym czasie i w taki sam sposób. Jeden
nauczyciel wystarcza do kierowania procesem nauczania wielu uczniów.
Programy nauczania są opracowane z myślą o przeciętnych możliwościach
poznawczych i wykonawczych uczniów. Nauczyciel dobiera metody nauczania,
tak aby większość dzieci mogła opanować to, co jest celem lekcji.
W małym tylko stopniu może
uwzględnić potrzeby dzieci wolniej rozwijających się, a także tych o
wyraźnie przyspieszonym rozwoju umysłowym. Jeżeli nauczyciel przeznaczy
na lekcji więcej czasu jednemu dziecku, tracą na tym pozostałe. W takim
systemie nauczania wymaga się, aby dzieci zajmowały się przez czas
dłuższy tym, co nauczyciel uznał za wartościowe i słuszne. Jeżeli
dziecko ma dobrze funkcjonować, musi się do tego dostosować w sposób
bezkrytyczny. Oznacza to także, że ma umieć poskromić swą ciekawość i
ruchliwość intelektualną, aby w narzuconym rytmie wykonać to, co polecił
nauczyciel. Dziecko zdolne, ale silne emocjonalnie jakoś sobie poradzi.
Jeżeli zaś jest zdolne i wrażliwe - szybko się zniechęca do pracy,
ponieważ to, co się dzieje na lekcji jest dla niego łatwe i nudne.
Dlatego tak trudno jest dobrze kierować losem tych dzieci.
W rozwijaniu potencjału twórczego
i rozszerzaniu możliwości umysłowych dziecka ogromną rolę pełnią gry
oraz rozrywki umysłowe. Dzięki nim umacniana jest dodatkowo odporność
emocjonalna oraz rozwijane są umiejętności interpersonalne. Trudności,
przeszkody, uzgadnianie i respektowanie reguł w zabawach i grach będą
okazją do wzmocnienia odporności emocjonalnej oraz zdobywania
umiejętności współpracy z rówieśnikami i dorosłymi. Gry dydaktyczne
silnie pobudzają aktywność uczniów, wyzwalają stan napięcia i
zaciekawienia przebiegiem gry, skłaniają do racjonalnego i przemyślanego
działania, wytwarzają pozytywną motywację do nauki. W grach wystawione
są na próbę zdolności intelektualne, odwaga, intuicja. Gry zaspokajają
potrzebę kontaktu, wspólnego działania, przynależności do grupy, uznania
i ekspresji. Co najmniej jeden raz w tygodniu uczeń powinien mieć
możliwość korzystania z gier dydaktycznych na zajęciach w szkole.
Cele edukacyjne
Celem działalności Klubu Małych Matematyków jest: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- poszerzanie wiedzy zdobywanej
na lekcjach,
- doskonalenie umiejętności
posługiwania się językiem matematycznym, - doskonalenie umiejętności korzystania z tekstu matematycznego, - rozwijanie umiejętności analizowania danych, porównywania, uogólniania,
- kształtowanie pozytywnego
nastawienia do podejmowania wysiłku intelektualnego, pobudzanie
ciekawości - zostawienie dzieciom możliwości rozwijania ich własnych strategii badawczych, - umożliwienie każdemu dziecku odnoszenia sukcesów, aby zachęcić je do dalszych badań,
- pobudzanie uczniów do
mobilizowania swoich dawnych wiadomości i znajomości matematyki dla
badania nowych - zachęcanie dzieci, aby same proponowały tematy zajęć, - wdrażanie do zespołowej twórczości uczniów, przygotowywanie do współpracy i współdziałania, - zapoznanie z różnorodnością zabaw i gier matematycznych, - przygotowywanie uczestników Klubu do organizowanych, różnorodnych konkursów matematycznych,
- zapoznanie uczniów z
możliwością wykorzystania komputera w rozwijaniu umiejętności
matematycznych. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Formy pracy na zajęciach Klubu Małego Matematyka
W zajęciach Klubu Małych
Matematyków udział biorą zainteresowani uczniowie z klas I-III. Podczas
zajęć rozwiązujemy zadania z różnych poziomów trudności, nietypowe, ale
ciekawe i oparte na wiadomościach uczniów zdobytych na lekcjach.
Praca z uczniem uzdolnionym
matematycznie wymaga od nauczyciela również stosowania wielu
zróżnicowanych form:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
W grupach o zróżnicowanym składzie uczniowskim uczeń zdolny ma ważną rolę, która wymaga wielu umiejętności.
- praca indywidualna -
konkurs -
turniej (mecz matematyczny) -
liga zadaniowa -
projekt -
krótki wykład -
konkurs zadaniowy -
konsultacje -
gry i zabawy edukacyjne z wykorzystaniem stosownego oprogramowania |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Umiejętne prowadzenie pracy z
uczniem uzdolnionym matematycznie wymaga dużego doświadczenia oraz
zaangażowania ze strony nauczyciela. Oczywiście musi on mieć odpowiedni
warsztat pracy: komputer ze stosownym oprogramowaniem, środki
dydaktyczne, literaturę fachową i oczywiście zbiory zadań, tak bardzo
potrzebne w pracy z uczniami najzdolniejszymi.
Bogatym źródłem różnorodnych
zadań i rozrywek umysłowych są czasopisma dla dzieci. Rolą nauczyciela
jest dokonanie ich wyboru
Zadaniem nauczyciela jest takie
organizowanie zajęć Klubu Małych Matematyków, by każdy ich uczestnik
dostrzegał sens swojego członkostwa w Klubie, miał satysfakcję z
podejmowanych działań oraz chętnie zachęcał do udziału w nim swoich
kolegów i koleżanek. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tematyka zajęć
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ocenianie i ewaluacja.
Podstawą do dokonywania oceny
pracy uczniów powinna być : |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- obserwacja uczniów w czasie zajęć, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Praca dziecka podczas
zajęć Klubu Małych Matematyków powinna być oceniana zawsze pozytywnie,
gdyż pozwala to na wzmocnienie motywacji poznawczych i zainteresowań
matematycznych. Formy zaś oceny oraz sposób nagradzania
pozostawia się nauczycielowi prowadzącemu zajęcia. Mogą to być oceny
słowne, pisemne, stępelki jak też i nagrody rzeczowe.
Program Klubu Małych Matematyków należy na bieżąco wzbogacać o nowe
treści wynikające z zainteresowań członków. W celu zapewnienia jego
atrakcyjności należy nieustannie pozyskiwać nowoczesne oprogramowania
komputerowe, edukacyjne gry matematyczne,
stosowną literaturę oraz zestawy zadań pojawiające się w
różnorodnych opracowaniach. Bieżące spełnianie oczekiwań uczniów to
jedna z podstawowych dróg prowadząca do osiągania zamierzonych celów.
Radość z wykonanego zadania, odniesiony sukces w konkursie w połączeniu
z otrzymaną nagrodą niech towarzyszy jak najczęściej wszystkim jego
członkom. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przykładowy scenariusz zajęć Klubu Małych Matematyków.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- ćwiczenie umiejętności rozwiązywania
różnorodnych zadań nietypowych, wymagających wykorzystania posiadanych
-
ćwiczenie umiejętności rozumienia różnorodnego tekstu matematycznego
oraz radzenia sobie z nowymi, nietypowymi -
samodzielne dochodzenie do różnorodnych sposobów rozwiązywania,
wyjaśniania oraz prezentowania ich na forum w |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
KARTA PRACY
Zadanie
na "rozgrzewkę"
1. Połącz wszystkie 9 kółek za pomocą 4 linii nie odrywając ołówka od
papieru.
·
·
·
·
·
·
·
·
·
.............................................
3.
Na tym jeziorze linie wodne podwajają powierzchnię, którą porastają co
24 godziny. Na początku lata na jeziorze była jedna lilia wodna.
Odpowiedź: ......................................................................................................................................................................................
Uzasadnienie:
............................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
4. Ułóż z sześciu
zapałek 4 trójkąty równoboczne.
Narysuj wynik rozwiązania:
5. Rozwiąż zadanie i uzasadnij swoją odpowiedź.
Krawiec
ma tkaninę o długości 40 metrów. Codziennie odcina kawałek o długości 5
m. W którym z kolei dniu odetnie ten ostatni kawałek
Rozwiązanie: ....................................................................................................................................................................................
Odpowiedź: ......................................................................................................................................................................................
6. Rozwiąż zadanie i uzasadnij swoją odpowiedź.
Baca miał 29
owieczek, zginęły mu wszystkie oprócz siedmiu. Ile owieczek zostało
bacy?
Odpowiedź: ......................................................................................................................................................................................
W
d o m u :
7. Zadanie do zastanowienia się i do rozwiązania w domu:
Na drutach telefonicznych
siedziały jaskółki. Gdyby jaskółki siedziały parami na drutach, to jeden
drut byłby wolny. Gdyby zaś
Rozwiązanie:
..........................................................................................................
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatura:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
-
„Gry i łamigłówki” w
opracowaniu Alastaira Smitha |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Opracowanie: mgr Lucjan Miciuk |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||